به گزارش آوای تبریز،یوسف غفارزاده، منطقه آذربایجان شرقی، در تشریح وضعیت آبی استان طی سال آبی جاری (مهر۱۴۰۱ تا مهر ۱۴۰۲)، اظهار کرد: مجموع بارش‌های استان در سالجاری برابر ۱۳۳ میلیمتر است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با ۱۷۴ میلیمتر بارش، کاهش ۲۴ درصدی و در مقایسه با میانگین بارش‌های بلند مدت استان کاهش ۳۴ درصدی را نشان می‌دهد.
وی با بیان این‌که بر اساس آمارهای کشوری، جزو پنج استان آخر از نظر بارش هستیم، افزود: بارش‌هایی که در استان ما رخ داده است از نظر تعدد و شدت آن چندان بارش موثری نبوده و تقریبا اغلب تبدیل به رواناب و ذخیره سدها و آب‌های زیرزمینی نشده است.
کاهش ۴۰ درصدی رواناب‌های استان
وی با اشاره به اهمیت تشکیل رواناب‌ها از طریق بارش‌های موثر، ادامه داد: در تعداد ۲۰ نقطه در رودخانه‌های مهم استان، ایستگاه‌های هیدرومتر برای سنجش رواناب‌ها نصب شده است که نتایج این ایستگاه‌ها نشان از کاهش ۴۰ درصدی رواناب‌های استان دارد. حتی رواناب‌های رودخانه آجی چای نیز ۸۰ درصد کاهش یافته است.
غفارزاده گفت: امیدواریم که در اندک ماه‌های آبی باقیمانده از فصل بارشی که تا پایان اردیبهشت و حتی ۱۵ روز نخست خرداد را شامل می‌شود، بارش‌های نیسانی بیشتری اتفاق افتد و رواناب‌های بیشتر جاری شده و موجب تقویت سدها شود.
۴۲ درصد از سدهای استان پر هستند
وی با اشاره به وجود ۱۱ سد بزرگ و تاثیرگذار و ۱۱۰ سد کوچک خاکی در استان، افزود: تاکنون به طور میانگین ۴۲ درصد از ظرفیت سدهای استان پر هستند و بیش از نیمی از آن‌ها خالی مانده‌اند. یکسری از سدهایی که برای تامین آب شرب مردم هستند مثل سد علویان در مراغه، سدهای نهند در تبریز، سد بوکان مربوط به تبریز و سد ستارخان در اهر نیز حساسیت بسیار بالایی برای ما دارند.
وی در تشریح وضعیت سدهای آب شرب استان، گفت: اکنون تنها ۳۰ درصد از سد علویان مراغه پر شده که کاهش ۱۶ درصدی نسبت به وضعیت سال قبل دارد. سد ستارخان اهر هم امسال ۲۸ میلیون مترمکعب آب دارد در حالی که سال قبل ۳۹ میلیون مترمکعب آب داشت و امسال ۲۸ درصد کمتر شده است.
کاهش ۶۳ درصدی آب سد نهند تبریز
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی با اشاره به کاهش ۱۱ درصدی حجم سدهای استان در سال جاری، افزود: سد شهید کاظمی بوکان برای تبریز اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا ۶۰ درصد آب شرب تبریز از این محل تامین می‌شود که خوشبختانه وضعیت آب این سد مثل سال قبل است. سد نهند تبریز نیز امسال بدترین وضعیت را در بین سدها داشته و کاهش ۶۳ درصدی نسبت به وضعیت سال گذشته را نشان می‌دهد. این سد در سال گذشته ۱۰ میلیون مترمکعب آب داشت اما امسال این رقم به ۳.۸ میلیون مترمکعب رسیده که یک میلیون مترمکعب آن نیز آب مرده و غیر قابل برداشت است.
وی در خصوص منابع تامین آب تبریز، افزود: آب شرب تبریز از سه منبع سد نهند در شمال، چاه‌ها در جنوب غربی و زرینه رود در جنوب شرقی تامین می‌شود که سد نهند تامین کننده ۱۰ الی ۱۵ درصد آب شرب شهر است. مشکل بزرگی که در خصوص تامین آب تبریز داریم این است که رینک جمع آوری و توزیع آب( نوعی مجرای مشترک جمع آوری آب) در اطراف شهر وجود ندارد. با ایجاد این رینک، تمامی آب‌های منابع تامین کننده آب شهر ابتدا داخل لوله‌های مشترک ریخته شده و سپس آب با کیفیت یکسان در داخل شهر توزیع می‌شود.
وی در خصوص وضعیت آب‌های زیرزمینی استان نیز گفت: آب‌های زیرزمینی، منابع استراتژیک هر کشور بوده و در زمان ضروری از آن استفاده می‌شود. بر اساس استانداردها باید مقدار آب ورودی و خروجی از سفره‌های آب زیرزمینی برابر باشد تا تراز آب تغییر نکند اما متاسفانه اغلب استان‌های کشور با مشکل ناهماهنگی آب‌های ورودی و خروجی مواجه هستند بنا بر این سطح آب‌های زیرزمینی کشور در حال افت است که در این راستا استان‌هایی مثل کرمان و اصفهان وضعیت بدتری دارند. آذربایجان شرقی نیز از این قائده مستثنی نیست اما نسبت به این استان‌ها وضعیت بهتری دارد.
کاهش یک میلیارد و ۳۹۰ میلیون مترمکعبی ذخایر آب‌های زیرزمینی استان طی ۵۰ سال گذشته
غفارزاده افزود: علی رغم وضعیت بهتر استان اما همچنان تراز آبی استان منفی است و طی ۵۰ سال گذشته به میزان یک میلیارد و ۳۹۰ میلیون مترمکعب از ذخایر آب‌های زیرزمینی استان کاهش یافته است که این افت تراز امسال نیز ۸۰ میلیون مترمکعب بیشتر و منفی تر شد.
وی با تاکید بر لزوم مصرف بهینه آب و ارتقای بهره وری در بخش‌های مختلف، گفت: بالغ بر ۸۸ درصد از آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. این در حالی است که با یک مترمکعب آب در دنیا می‌توان به طور میانگین سه کیلوگرم محصول تولید کرد و حتی سه یورو درآمدزایی داشت اما در کشور ما با این مقدار آب، حداکثر نیم کیلوگرم محصول تولید شده و درآمدزایی آن نیز حدود ۵۰ سنت است.
وی، استفاده از روش‌های مدرن آبیاری، کشت محصولات کم آب بر با ارزش افزوده بالا بر اساس یک نقشه راه مطمئن و توجه دستگاه‌های ذی ربط را از جمله عوامل ارتقای بهره وری در بخش کشاورزی استان دانست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی با اشاره به وجود پروژه‌های آبی نیمه تمام بسیار در استان طی سال‌های گذشته، افزود: تعداد ۱۱ طرح نیمه تمام بزرگ با ۳۵ پروژه مثل پروژه آب شرب میانه که در سال ۸۱ کلنگ زنی شده بود، در استان داشتیم. این طرح‌ها با تاکید استاندار محترم در بخش پروژه‌های اولویت دار استان قرار گرفت و در سفر ریاست جمهوری نیز مطرح شد.
تحقق ۵۰ درصدی از اعتبار تخصیص یافته به بخش آب استان در سفر ریاست جمهوری
وی ادامه داد: رئیس جمهور در سفر سال گذشته خود به استان مبلغ ۳۶۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل ۱۱ پروژه آبی استان مصوب کرد که بایستی این اعتبار طی سه سال تخصیص یابد. در سال ۱۴۰۱ مقدار ۱۲۵۰ میلیارد تومان از این اعتبار به دستمان رسید و پروژه‌ها فعال شدند. مبلغ ۵۷۰ میلیارد تومان هم طی روزهای آتی به حساب واریز می‌شود که در این راستا حدود ۵۰ درصد از اعتبار مصوب شده محقق شده است.
وی افزود: از محل این اعتبارات دریافت شده، تعداد ۱۴ پروژه در سال قبل به اتمام رسیده و وارد مدار بهره برداری شد. نزدیک به ۵۰۰۰ هکتار شبکه پایاب در سدها به اتمام رسید که با احتساب اشتغال دو نفر در هر هکتار برای بیش از ۱۰ هزار نفر از این طریق اشتغال ایجاد شد. پمپاژ ابراهیم سمیع نیز در نقطه صفر مرزی که ۱۵ سال پیش شروع شده بود و ایستگاه پمپاژ کلاله دارنا هم تمام شد و کشاورزان این مناطق می‌توانند اراضی دیم خود را آبی کنند.
غفارزاده با اشاره به پروژه‌های تکمیل مخازن آب شهر تبریز نیز اظهار کرد: سال گذشته یک مخزن ۱۰ هزار مترمکعبی به اتمام رسید و مخزن ۱۰۰ هزار مترمکعبی دیگر نیز با پیشرفت ۹۸ درصدی در مرحله محوطه سازی قرار دارد و در سالجاری افتتاح خواهد شد.
وی با اشاره به احداث راه و تونل در مسیر خداآفرین به خمارلو برای جلوگیری از به آب رفتن این مسیر، گفت: در مسیر انتقال پساب از تصفیه خانه تبریز به دریاچه ارومیه برای ۱۰ کیلومتر از طول آن لوله گذاری انجام گرفته است؛ هم‌چنین با انتقال پساب شهر عجب شیر به دریاچه ارومیه نیز بندر رحمانلو از جمله مناطق گردشگری قدیمی آبگیری شده و این منطقه برای گردشگری راه اندازی شده است و پرورش آرتمیا نیز در این محل انجام می‌گیرد.
تعویض ۱۲۰ کیلومتر لوله بتنی با لوله‌های بتنی درر خط انتقال زرینه رود
وی خاطرنشان کرد: خط انتقال زرینه رود از میاندوآب تا تبریز به طول ۱۸۸ کیلومتر است که ۱۲۰ کیلومتر از آن لوله بتنی و باقی لوله فولادی بود. لوله‌های بنتی این مسیر دائم در حال ترکیدگی بودند که برای تعمیر آن‌ها مدتی آب مردم قطع می‌شد بنا بر این برای جلوگیری از این امر، تمامی مسیر را با لوله فولادی جایگزین کردیم. لوله‌های مورداستفاده در این مسیر به طول ۱۲ متر و ارتفاع دو متر بودند که تعداد ۱۰ هزار تریلی برای حمل و نقل آن نیاز بود. این پروژه طی سه سال و در سال گذشته با تخصیص ۵۰۰۰ میلیارد تومان از محل فاینانس خارجی به اتمام رسید.
رینک جنوبی شهر تبریز ۲ ماه آینده به اتمام می‌رسد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی از اجرای عملیات احداث رینک جنوبی شهر تبریز خبر داد و گفت: رینک جنوبی شهر تبریز از مسیر تراکتور سازی تا باسمنج را به طول ۲۶ کیلومتر در حال کار هستیم. تاکنون ۲۴ کیلومتر آن تمام شده و دو ماه آینده هم به اتمام می‌رسد. احداث این رینک به توزیع آب شهر کمک کرده و منجر به ذخیره آب‌های زیرزمینی و جلوگیری از افت سطح آب‌ها خواهد شد.
ثبت دیدگاه