به گزارش آوای تبریز، تالاب بین المللی قوری گل از نوع دریاچه ای با وسعتی بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ هکتار و بستر اصلی تالاب به مساحت ۲۰۱ هکتار در فاصله ۲۵ کیلومتری تبریز و ۱۵ کیلومتری شهرستان بستان آباد واقع شده است و در مجموع با وسعتی افزون بر سه هزار هکتار جزو حوضه های آبریز دریاچه ارومیه به شمار می رود که بر اساس مصوبات سازمان حفاظت محیط زیست ، ۴۹۳ هکتار آن جزو مناطق حفاظت شده این سازمان ثبت و رسمی شده است.
تامین حق آبه و اجرای چند طرح مهم برای انتقال آب از اطراف تالاب به بستر آن یکی از چالش های مهم و اصلی پویایی و احیای همیشگی آن است که طی سال های اخیر به دلیل وقوع خشکسالی های متعدد، تراز آبی آن روز به روز تقلیل یافته و در پاره ای از زمان ها با بی آبی مواجه شده است.
هرچند حفاظت و مراقبت از بستر تالاب ها جزو وظایف و ماموریت های اصلی و ذاتی سازمان حفاظت محیط زیست به شمار می رود، اما تامین حق آبه آنها تنها از عهده این مجموعه خارج است و سازمان هایی همچون جهاد کشاورزی، شرکت های آب منطقه ای و فرمانداری ها و جوامع محلی در این زمینه مسئولیت دارند و نمی توانند نسبت به آنچه که قوانین بر عهده آنها نهاده است، شانه خالی کنند.
با توجه به اینکه قوری گل از جمله تالاب هایی است که آب آن از طریق باران و برف و آب های روان تامین می شود، بنابراین نقش جوامع محلی و روستاهای بالادست و اجرای طرح های مربوط به انتقال آب بدون هدررفت، اهمیت بالا و اثرگذاری در ثابت ماندن وضعیت این تالاب دارد.
برخورداری از ۲۸۰ گونه گیاهی شناساسی و ثبت شده، ۹۲ گونه پرنده بسیار نادر و کمیاب و ده ها پستاندار، خزنده و موجودات دو زیست از جمله مزیت ها، ظرفیت ها و امکانات طبیعی و خدادادی تالاب قوری گل است که هر گونه تعلل و غفلت دستگاه های مسئول در احیای آن جبران ناپذیر بوده و می تواند زمینی سوخته را تحویل نسل های آینده دهد که این امر شاید با هزینه های بسیار هنگفت نیز قابل برگشت نباشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی با تاکید بر اینکه مدیریت تالاب های با توجه به وقوع خشکسالی های متعدد طی سال های اخیر از اهمیت بسیار مهمی برخوردار است، گفت: در صورت بی توجهی به این موضوع نابودی تالاب ها دور از ذهن نیست.
شهنام اشتری ، تالاب قوری گل را تنها تالاب بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر در آذربایجان شرقی اعلام کرد و گفت: در کنار ۲۵ تالاب بین المللی کشور جای گرفته است که این انتخاب بر اساس شاخص ها و معیارهای خاص زیست بوم و ظرفیت های بی مانند گونه های گیاهی و جانوری منطقه صورت گرفته است.
وی شرایط کنونی تالاب قوری گل به دلیل بارش های اخیر برف و دمای مناسب هوا را خوب توصیف و اضافه کرد: اما این عوامل مقطعی بوده و در فصول گرم سال به دلیل استفاده بیشتر جوامع محلی از آب های روان و نیز پدیده تبخیر آب، تامین آب تالاب را با مشکلات اساسی روبرو می کند.
وی شرایط کنونی تالاب قوری گل به دلیل بارش های اخیر برف و دمای مناسب هوا را خوب توصیف و اضافه کرد: اما این عوامل مقطعی بوده و در فصول گرم سال به دلیل استفاده بیشتر جوامع محلی از آب های روان و نیز پدیده تبخیر آب، تامین آب تالاب را با مشکلات اساسی روبرو می کند.
اشتری راهکار اصلی، علمی و با کمترین چالش برای تامین آب تالاب قوری گل را کانال کشی و در امتداد آن لوله گذاری برای انتقال آب از روستاهای اطراف به بستر تالاب اعلام کرد و یادآور شد: در این خصوص اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی به عنوان متولی اصلی نگهداری و حفاظت از تالاب، پیسنهاداتی را به استانداری ارایه کرد و سال گذشته مفاد آن به تصویب رسید.
وی با بیان اینکه لوله گذاری برای انتقال آب پیشنهاد اصلی حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی برای تامین همیشگی آب تالاب قوری گل است، ادامه داد: این پیشنهاد مورد موافقت معاونت امور عمرانی استانداری آذربایجان شرقی قرار گرفت و مقرر شد اعتباری معادل ۱۰۰ میلیارد ریال از سوی سازمان جهاد کشاورزی و آب منطقه ای استان برای اجرای مرحله اول عملیات لوله گذاری تخصیص و هزینه شود که متاسفانه هیچ یک از نهادهای مزبور تاکنون گامی در این زمینه بر نداشته اند.
اشتری اعتبار فوق را در مقابل حجم عملیات اجرایی لوله گذاری انتقال آب به بستر تالاب قوری گل را بسیار ناچیز برشمرد و با بیان اینکه این رقم شاید تنها ۳۰ درصد مجموع هزینه ها را شامل شود، اظهار کرد: برای آغاز این طرح مبلغ ۱۰۰ میلیارد ریال می تواند مهم تلقی شود تا در ادامه با تزریق منابع مالی مناسب، این مصوبه به طور کامل اجرایی شود.
وی طول کانال آبرسانی به بستر تالاب قوری گل را ۲۷ کیلومتر اعلام کرد و گفت: تاکنون ۱۰ کیلومتر کانال کشی شده و بقیه که قرار است به صورت لوله گذاری ادامه یابد، هنوز معطل تزریق اعتبارات ۱۰۰ میلیارد ریالی از سوی جهاد کشاورزی و آب منطقه ای آذربایجان شرقی با سهم هر کدام ۵۰ درصد است.
اشتری مجموع نیاز آبی تالاب قوری گل را سه میلیون و ۸۰۰ هزار مترمکعب اعلام کرد و افزود: تامین این میزان حجم آب چندان مشکل و غیرقابل تصور نیست تا این تالاب بسیار زیبا و بین المللی در ایام گرم سال دچار کم آبی نشود.
اشتری با اشاره به اینکه از ۲ سال قبل و با روی کار آمدن دولت مردمی و انقلابی سیزدهم روند اجرای کانال های آبرسانی بهتر شده است، گفت: با پیگیری های مستمر و بازدید از تمام روستاهای بالادست که به عنوان تامین کننده آب تالاب نقش دارند، اقداماتی انجام شده است، اما باید توجه داشت که مدیریت این تالاب تنها از عهده حفاظت محیط زیست خارج است و باید سایر دستگاه ها نیز به وظایف محوله عمل کنند.
وی ادامه داد: دبی آب در بالادست های تالاب قوری گل ۱۵۰ تا ۲۰۰ لیتر در ساعت است اما آبی که در طول مسیر به بستر تالاب می رسد دبی بین ۵۰ تا ۸۰ لیتر دارد که بسیار ناچیز و ناکافی است.
اشتری مجموع نیاز آبی تالاب قوری گل را سه میلیون و ۸۰۰ هزار مترمکعب اعلام کرد و افزود: تامین این میزان حجم آب چندان مشکل و غیرقابل تصور نیست تا این تالاب بسیار زیبا و بین المللی در ایام گرم سال دچار کم آبی نشود.
وی خشکسالی و کمبود آب و نیز یخ زدگی طولانی مدت در سال گذشته را از عوامل اصلی و مهم چالش آبی و زیستی تالاب قوری گل دانست و یادآور شد: بدون تردید مشکلات این تالاب با بررسی های علمی و کارشناسی از طریق انتقال آب به وسیله لوله گذاری حل می شود، اما این عملیات جز با همکاری و مساعدت سازمان جهاد کشاورزی و آب منطقه ای میسر نمی شود.
فرماندار شهرستان بستان آباد نیز در این زمینه با تاکید بر اینکه مدیریت شهرستان تمام تلاش خود را برای حفاظت و احیای تالاب قوری گل انجام می دهد، گفت: در این راستا به هیچ عنوان اجازه نخواهیم داد چالش های تالاب ماندگار شود.
علیرضا توری برگزاری جلسات مختلف و کاربردی برای رفع چالش های تالاب را یکی از مهمترین اقدامات فرمانداری بستان آباد اعلام و اظهار کرد: البته این جلسات به هیچ عنوان نشست و برخاست نبوده و با حضور ارگان ها و نهادهای مسئول و نیز جوامع محلی با مصوباتی همراه بوده است که دارای جنبه اجرایی است.
وی هماهنگی با امور آب شهرستان و شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی برای اجرای طرح لوله گذاری و گفتمان سازی و فرهنگ سازی در بین اهالی روستاهای اطراف برای بهره مندی تالاب از حق آبه مناسب را از جمله اقدامات و برنامه های نتیجه بخش فرمانداری بستان آباد در رابطه با تالاب قوری گل بیان کرد که نتایج مثبت و ملموس آن در آینده ای نه چندان دور عیان خواهد شد.
توری تسریع در اجرای کانال کشی و تلاش برای افزایش دبی آب انتقالی را از دیگر اقدامات مهم مدیریت شهرستان بستان آباد برای احیا و پویایی تالاب قوری گل برشمرد که بر این اساس میزان آب انتقالی طی سالجاری نسبت به پارسال ۲ برابر شده است.
وی به بارندگی های اخیر در بستر و اطراف تالاب قوری گل اشاره کرد و یادآور شد: چنانچه این بارش ها تا پایان سال تداوم داشته باشد، با مدیریت منابع آبی در سال آینده و حتی فصول گرم سال مشکلی در تامین آب تالاب وجود نخواهد داشت و البته تلاش جمعی مدیریت شهرستان و همچنین سازمان های استانی بر همین رویه استوار است.
توری گفت وگو و برپایی نشست های مختلف و مستمر با جوامع محلی را یکی از اولویت های فرمانداری شهرستان بستان آباد برای خروج تالاب قوری گل از شرایط نامناسب عنوان و اضافه کرد: امسال تالاب زودتر از زمان های مقرر آب گیری شد که نشان دهنده توجیه کامل روستاییان اطراف برای آزاد گذاشتن مسیر انتقال آب های روان است.
وی در عین حال ادامه داد: باید توجه داشت که مناسب ترین و بهترین مسیر برای انتقال آب به بستر تالاب لوله گذاری است که با اجرای آن از هدر رفت و تبخیر آب در مسیر انتقال جلوگیری و از استفاده های غیرمجاز نیز ممانعت می شود.
تالاب قوری گول در ارتفاع ۱۹۱۵ متری از سطح دریا واقع شده و دارای چهار کیلومتر طول و عرض و ۱۶ کیلومتر مربع مساحت است که ژرفای آن در بهترین شرایط آبی و در عمیق‌ترین نقطه به ۱۳ متر می رسد.
«قوری گول» در زبان ترکی به معنی تالاب خشک است.
ثبت دیدگاه