به گزارش آوای تبریز، ارک برجسته ترین نشانه تاریخ تبریز امروز از لزوم بهبود شاخص های اقتصادی شرق آذربایجان با دولت سخن می گوید.
■گشایش ارک به روی مردم پس از ۴۵ سال را به فال نیک میگیریم.ارک امروز قدر می بیند و بخشی از گزند روز گار و لطمات انسانی به آن التیام می یابد.
■امروز آشتی تاریخ؛ مدنیت، تمدن؛ فرهنگ؛هنر ، سیاست و انقلاب در جوار ضخیم ترین سازه آجری دنیا و زیر بلندترین محراب عالم است.
●●●●●●●●●●●●●●
ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و جمعی از وزرا؛ روسای سازمانهای کشوری و معاونین و مشاوران وزارتخانه ها و سازمان‌ها امروز در سفری دو روز میهمان مردم نجیب استان آذربایجان شرقی هستند.
به طور خلاصه علاوه بر افتتاح طرح ۲۰ ساله خط آهن تبریز _ میانه دهها پروژه کوچک و بزرگ در بخش های مختلف افتتاح می‌شود ولی آنچه از همه مهمتر است مطالباتی مانند استقلال مس آذربایجان و انتقال عواید و گردش مالی آن به استان و ایجادصنایع پایین دستی و راه اندازی چند کنسولگری در تبریز مهمترین شهر بزرگ ایران در جوار اروپا از جمله گرجستان، ارمنستان؛ عراق
و تصویب طرح های راهسازی و ریلی و شهر سازی توجه به بافت های فرسوده ساماندهی حاشیه نشینی ؛توسعه مترو کلانشهر؛ توجه به گسترش زیر بناها در مناطق مرزی ووو که در چند روز گذشته مسئولان محلی بنا به نیاز حوزه ماموریت خویش طرح های کارشناسی و توجیهی خود را آماده کردند.ولی آنچه این سفر را از دید فعالان رسانه‌ای؛ فرهنگی و هنری برجسته جلوه می نمایاند حضور رئیس جمهور و معاونین و کابینه و روسای سازمانهای ملی و محلی در محوطه ارک تاریخی و دیدار و گفتگو با جمعی از مردم شریف شرق آذربایجان است.ارک برجسته ترین نشانه تاریخ تبریز اول از بلایا و افتخارات و شواهد تاریخی با دولت سخن می‌گوید و همین که برای اولین بار بعد از انقلاب محوطه ارک به روی مردم گشوده می‌شود اظهار خوش‌بینی می کند.ان شالله این قدوم طلیعه ای باشد تا ارک سرافراز ما قدر بیند و بخشی از زخمهایش که از گزند روزگار و گزند انسانی لطمه خورده است ترمیم یابد .
بازدید ۴ خردادجمعی از کارشناسان مرمت و بازسازی ابنیه های تاریخی از سطوح فوقانی ارک تبریز و هشدار نسبت به نفوذ رطوبت بر اثرذوب برف و آب باران در طول سالیان گذشته بار دیگر نشان داد که این مجموعه تاریخی که برجسته ترین نشانه تبریز است نیاز به حفاظت و مرمت و حمایت متولیان امور محلی و ملی دارد.گفتگوی اختصاصی یکی از این کارشناسان با نویسنده این سطور و بیان این مطلب که اگر اقدامات فوری برای دفع رطوبت و سد کردن اصولی نزولات آسمانی در طبقه فوقانی ارک صورت نگیرد احتمال ریزش سطوح خشتی نم کشیده آب وجود دارد چرا که در چند سال گذشته رطوبت تا عمق چند متری به داخل و جداره های تحتانی و دیوارهای ضخیم خشتی نفوذ کرده و نیاز فوری به مرمت و بازسازی دارد.این اکیب چهارم خرداد ماه به بالای ارک رفتند و عکس و تصویر همراه با توضیحات کارشناسان گرفته شده و نامه های مستند از سوی مدیران میراث آماده شده است.
نظر کارشناسی این اکیب پس از معاینه محل و برآورده های لازم ۱۰۰ میلیارد ریال اعلام شده که با مدارک و اسناد و شواهد عینی و علمی به استانداری آذربایجان شرقی تسلیم شده تا در سفر امروز ریاست جمهوری به استان از محل اعتبارات اختصاصی تامین شود و کارشناسان و افکار عمومی و دوستداران فرهنگ و تمدن ایران انتظار دارند با مساعی جنابان ضرغامی و خرم و شورای برنامه ریزی اخذ این اعتبار در الویت قرار گیرد.امروز روز آشتی فرهنگ، تمدن ،مدنیت، هنر ، تاریخ و سیاست در جوار ارک ضخیم ترین سازه آجری دنیا و بزرگترین محراب عالم هستی است… اما در این میان ارک از نگرانی در شاخص های توسعه شمال غرب کشور و اینکه وزن اقتصادی آذربایجان را دانسته ندانسته کم می‌کنند با دولت شکوه های زیادی دارد.
اطلاعات منتشره مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۹ ه. ش نشان می دهد درصد تولید ناخالص استانهای ایران حالت رقابت به خود گرفته و استانهای دارای معادن طبیعی و صنعتی و تجاری در رتبه های برتر قرار گرفته اند. بر اساس این آمار آذربایجان شرقی با تولید ۳٫۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشور در رتبه هفتم قرار گرفته است. این رقم در تهران، خوزستان، بوشهر، اصفهان، خراسان رضوی و فارس رتبه های بالایی است. طوری که تولید ناخالص استان خوزستان چهار برابر و اصفهان دو برابر آذربایجان شرقی است. استان هایی که در بالا به ترتیب آورده شده از نظر تولید ناخالص داخلی، استان های اول تا ششم در این جدول قرار گرفتند.شنیدنی و تعجب اینجاست که اخیرا در ویکی پدیا فهرست استانهای ایران بر پایه توسعه انسانی که پایه هر نوع توسعه بوده منتشر شد.بر این اساس ۶ استان در رشد انسانی بسیار بالا دیده می‌شود.۶ استان دیگر در رشد انسانی بالا جای گرفتند.که هیچ یک از استانهای ترک نشین در این دو فهرست جایی ندارند.استانهای آذربایجان شرقی در رشد بر پایه توسعه انسانی ۱۷ همدان ۲۲ زنجان۲۳ اردبیل ۲۵ و آذربایجان غربی در ۲۶ یعنی میانگین پایین تا قعر جدول قرار گرفته اند. از سویی دیگر تحقیق منتشره در گروه اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان در مقوله سنجش رفاه استانهای کشور نشان می دهد وضعیت رفاهی آذربایجان شرقی در رده ی میانگین کشوری است. در این پژوهش از روش ارزیابی رفاه اجتماعی استانها از شاخص کاردینالی سن و کشش تابع رفاه اجتماعی نسبت به برابری و کارآیی استفاده شده است. یافته های این تحقیق دانشگاهی نشان می دهد که بیشترین سطح رفاه در استانهای ایران مربوط به استانهای تهران، بوشهر و مرکزی است.
در این تحقیق اصفهان، خراسان رضوی، قزوین، البرز، یزد و کرمان موقعیت خوبی دارند. آذربایجان شرقی نزدیک جدول میانه های استانی قرارگرفته است و استانهای سیستان و بلوچستان، کردستان، کهگیلویه و بویر احمد، لرستان، کرمانشاه، ایلام و آذربایجان غربی دارای کمترین سطح رفاهی در کشور هستند.
از سویی دیگر ارزیابی و تحلیل شاخص های توسعه انسانی در مناطق شهری که در دانشگاه حکیم سبزواری انجام شده و در آن هدف از توسعه انسانی ایجاد محیطی توانمند برای مردم در جهت برخورداری از زندگی طولانی تر، سالم تر، و خلاقانه تر اعلام شده است، مناطق شهری استان های تهران، اصفهان و قزوین مطلوب ترین وضعیت شاخص توسعه انسانی برآورد شده است. متاسفانه نتایج این تحقیق نشان می دهد که نامطلوب ترین وضعیت این شاخص ها در توسعه انسانی مناطق شهری مربوط به استان های سیستان و بلوچستان، کردستان و آذربایجان غربی است که قاطبه جمعیت آنها را اقوام سخت کوش بلوچ، کرد و ترک تشکیل می دهد، یعنی به زبان ساده مناطق شهری غرب آذربایجان در بین ۳۱ استان کشور رتبه ی ۲۸ام عقب ماندگی مناطق شهری ایران را در شاخص های توسعه انسانی به خود اختصاص داده است .
همچنین در تحقیقی مستند و مستدل در گروه اقتصاد دانشگاه اهواز برآورد شاخص توسعه ی انسانی استانهای ایران و بررسی تاثیر آن در رشد اقتصادی با استفاده از منطق فازی نیز در فصلنامه بررسی های اقتصادی – دوره هفدهم – نشان می دهد در شاخص توسعه ی انسانی، بهداشت و سلامتی، آموزش و رفاه اجتماعی باز هم وضعیت آذربایجان قابل قبول نیست و بر اساس این شاخص توسعه ی و اجزای آن که معمولا هر ۵ سال منتشر می شود آذربایجان شرقی در سال ۱۳۸۵ در رتبه ی هفتم قرار گرفته است. آذربایجان غربی در رتبه ۲۴ و اردبیل در رتبه ۱۷ام و زنجان در رتبه ی ۱۲ ام جای دارد. همین شاخص ها ی توسعه استانهای ایران ۵سال بعد یعنی در سال ۱۳۹۰ نشان می دهد استان مهم آذربایجان شرقی با ۵ پله سقوط نسبت به سال ۸۵ در رده ی دوازدهم کشوری قرارگرفته و در سال ۹۵ نیز همین رده ی دوازدهمی را حفظ کرده است . متاسفانه در این شاخص های توسعه ی بر طبق پارامترهای ذکر شده فوق آذربایجان شرقی ما از استان هایی همچون یزد، سمنان و قزوین نیز عقب مانده تر است .
یک گزارش دانشگاهی در باره بررسی کیفیت زندگی شهری که بطور مشترک در گروه های علمی علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز منتشر شد در تعیین شاخص های بررسی و سنجش کیفیت زندگی باز هم استانهای اصفهان، یزد، فارس و تهران در رتبه های برتر کشوری قرار گرفته اند.
در این تحقیق مسایلی چون محیط زیست، فرصت های سبک زندگی، اشتغال، بازنشستگی، تنوع فرهنگی، مکان های تفریحی و تجاری و دستیابی به مسکن و بهداشت عمومی نیز مورد توجه قرار گرفته است .استان های آذربایجان شرقی در کیفیت زندگی شاخص های فوق الاشاره، رتبه نهم، آذربایجان غربی رتبه هجدهم و استان اردبیل نیز در رتبه ی بیستم قرار گرفته است .
گزارش مستند دیگر منتشره از سوی وزارت کار و رفاه اجتماعی با عنوان “پایش فقر در سال ۱۳۹۹ ” نشان می هد که در رتبه بندی استانها در نرخ محرومیت در سال ۹۹ آذربایجان شرقی در بین ۳۱ استان کشور رتبه ی یازدهم، استان اردبیل در رتبه هیجدهم و آذربایجان غربی در رتبه بیست و ششم قرار گرفته است .قصور بانک های خصوصی استانهای شمالغرب کشور در تجهیز و تخصیص منابع مالی مردم و بنگاههای اقتصادی پایین تر از ۴ درصد وعقب ماندگی در صنعت حمل ونقل و جابجایی مسافر با ناوگان استاندارد ؛ گردش ناچیز حدود ۱۰ درصدی ده هزار میلیاردتومانی مس سونگون در منطقه؛سهم ناچیز ۲ درصدی معدن در اقتصاد محلی ؛سهم غیر قابل قبول استانهای شمالغرب از وام های کلان دولتی و تسهیلات ارزان ؛حضور نه چندان موفق کالا و خدمات تولیدی صنایع آذربایجان در بازار مصرف کشورهای همسایه،روانی ۲۸ رودخانه مرزی و برداشت جزئی از حقابه ،و حتی نمود ضعیف نماینده گان در کمیسیون های مجلس و دهها مورد مشابه قصوری است که گریبان اقتصاد و توسعه منطقه را گرفته است.
با این وصف، شاخص های توسعه در ابعاد انسانی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، آموزش، رفاه و بهداشت در استانهای آذربایجان نسبت به برخی از استانهای مرکزی، جنوبی و شمالی وضعیت قابل قبولی ندارد و هرسال نسبت به سال گذشته شاهد افت این شاخص ها در ابعاد مختلف هستیم. آذربایجانی که روزگاری نه چندان دور مهم ترین و پیشرفته ترین منطقه ی ایران به شمار میرفت و بیش از پنجاه درصد تجارت و بازرگانی و نمادهای فرهنگی و تمدنی و آموزشی در این منطقه ی مهم جغرافیای ایران قرار داشت، امروزه به دلایل مختلف از جمله افول مدیران تاثیرگذار در سطح ملی، عدم توجه به جانشین پروری در حوزه ی مدیریت ها، دو زبانه بودن و اعمال سیاست های تبعیضی، بی توجهی وزارت خانه ها و سازمان های کشوری، حاکم شدن مدیران غیر بومی و کوتوله و نبود انگیزه های کار و تلاش مضاعف و شیوع اپیدمی رخوت و سستی بیشتر در بدنه های اداری و سازمانی، همه و همه در تشدید عقب ماندگی ها و کاهش وزن و قدرت چانه زنی و اخذ اعتبارات ملی خود را نشان می هد.
بد نیست خوانندگان محترم این یادداشت مستحضر باشند، آذربایجان که به دلیل همجواری با کشور های قفقاز، عربی، ترک و نزدیکی به اروپا و قلب ورود به جهان متمدن و پیشرفته قرار گرفته است باید در توسعه کریدور های بین المللی و ارتباطی و ایجاد شاهراه های مواصلاتی در رتبه اول کشوری قرار گرفته باشد، تاسف بار نه تنها در میانگین کشوری از این نظر قرار نگرفته بلکه در رتبه های بسیار پایین در این حوزه های مواصلاتی و ارتباطی قرار گرفته است و نمود عینی آن ساخت و افتتاح ۳۳ درصد اتوبان ها و شاهراه های ارتباطی در استان اصفهان است و سهم استان آذربایجان غربی در این حوزه با توجه به قرار گرفتن در گلوگاه بین المللی ورود و خروج کالا و مسافر به کشور سهم یک درصدی است .
که بررسی بیشتر این نا برابری و نا عدالتی در شاخص های توسعه نیازمند ریشه یابی های علمی و عینی و تحرک دانشگاه ها، اتاق های بازرگانی، استانداران و نمایندگان آذربایجان در مجلس شورای اسلامی است .و امید می رود کابینه میهمان با مطالعه این عقب ماندگیها که برای جلوگیری از اطاله کلام از آوردن سایر اسناد و شواهد عقب ماندگی و بی توجهی دولت‌ها در گذشته و حال به استان مهمی چون آذربایجان شرقی حکایت دارد. انتظار این است که در برگشت به تهران با تکمیل اسناد بیشتر و مطالعه و غور با اختصاص سهم بیشتری از اعتبارات ملی مرهمی بر زخم های گذشته و ترمیم بخشی از این عقب ماندگیها باشند تا در پیشگاه خالق و مخلوق سربلند باشند و دین خود را به سرزمینی که سرافرازی و یکپارچگی گذشته ایران بزرگ و شکل گیری اولین های تمدن؛ بخش قابل توجهش مدیون آن است ادا کرده باشند
ثبت دیدگاه