به گزارش آوای تبریز، فرش هریس، با تاریخچهای که به دوران قاجار بازمیگردد، در شهرستان هریس در استان آذربایجان شرقی تولید میشود. این فرشها بهواسطه طراحیهای هندسی خاص، استفاده از رنگهای طبیعی و بافت مستحکم، در بازارهای داخلی و بینالمللی شناختهشدهاند. اما در سالهای اخیر، این هنر اصیل با چالشهای جدی مواجه شده است.
کاهش چشمگیر تمایل نسل جوان به یادگیری و ادامه فعالیت در حوزه بافت فرشهای دستباف، بهویژه فرش هریس، ناشی از تغییرات بنیادین در سبک زندگی و مهاجرت گسترده به شهرهای بزرگ است. این روند خطرناک میتواند بهسرعت روند تولید این هنر اصیل را متوقف کند. نبود کارگاههای تولید با ساعات کاری مشخص و تأمین بیمه برای بافندگان نیز انگیزه ادامه این حرفه را به شدت کاهش داده و خطر انقراض این میراث فرهنگی را دوچندان کرده است.
از سوی دیگر، فقدان مدیران متخصص در فروش و بازاریابی، بهویژه در بازارهای بینالمللی، موجب کاهش چشمگیر صادرات و افت درآمدهای ارزی کشور شده است. صنعت فرش ایران و آذربایجان، که زمینه اشتغال بیش از دو میلیون نفر را فراهم کرده، اکنون در آستانه از دست دادن جایگاه خود در اقتصاد ملی قرار دارد.
همچنین، عدم دسترسی مناسب به بازارهای داخلی و خارجی، در کنار شرایط دشوار و پیچیده اقتصادی کنونی ایران، فشارهای طاقتفرسایی بر تولیدکنندگان فرش هریس وارد کرده است. این محدودیتها باعث کاهش تقاضا و افت شدید درآمد تولیدکنندگان شده که مستقیماً تهدیدی جدی برای بقای این هنر ارزشمند محسوب میشود.
فرش هریس و دیگر فرشهای دستباف ایرانی، فراتر از یک کالای هنری، نمادهایی از هویت فرهنگی و تاریخی کشور هستند. از دست دادن این میراث کهن، به معنای از دست دادن بخش مهمی از فرهنگ و هویت ملی است. برای جلوگیری از این بحران عمیق، نیاز به برنامهریزیهای دقیق، حمایتهای جدی دولتی و آموزش نسلهای جدید در زمینه بافت و بازاریابی فرش بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.
فرش هریس فقط یک هنر دستی نیست؛ بلکه حامل بخشی از تاریخ و فرهنگ هزاران ساله آذربایجانیها است که اگر مورد بیتوجهی قرار گیرد، احتمال نابودی آن بسیار بالاست. حفظ و احیای این میراث فرهنگی و اقتصادی، مسئولیتی ملی است که بدون همکاری گسترده نهادها و فعالان حوزه فرش، به سختی قابل تحقق خواهد بود. اگر فکری عاجل و جدی نشود، فرش هریس ممکن است برای همیشه از صحنه اقتصاد و فرهنگ کشور محو شود.
ثبت دیدگاه