آزادراه تبریز- مرند- بازرگان از ابرپروژه‌های آذربایجان شرقی و بخشی از بزرگراه ۲۰ هزار و ۵۵۷ کیلومتری آسیا به شمار می رود که از کمربندی توشین در مرکز توکیو شروع شده و پس از عبور از کره شمالی، چین، ویتنام، کامبوج، تایلند، میانمار، هند، بنگلادش، پاکستان، افغانستان و ایران در مرز بین ترکیه و بلغارستان خاتمه می یابد.
این آزادراه به عنوان بخش مهمی از کریدور (دالان) بین المللی شرقی – غربی کشور از گمرک «دوغارون» در مرز افغانستان شروع و پس از عبور از تهران به گمرک بازرگان در مرز با ترکیه ختم می شود که بخشی از این مسیر از تهران تا تبریز ساخته شده و در حال بهره برداری است بخشی نیز به طول ۶۴ کیلومتر از غرب تبریز شروع شده است و پس از عبور از صوفیان به مرند می رسد.
آزادراه تبریز- مرند – بازرگان به طول ۲۵۳ کیلومتر از محورهای پرتردد سفرهای تجاری و تفریحی منطقه به شمار می رود که اجرای آن موجب کاهش زمان سفر، افزایش ظرفیت تردد جاده ای در این مسیر، افزایش سطح کیفیت ترافیک، کاهش تصادفات و افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت، توسعه شبکه آزادراهی کشور و افزایش سهم ایران در بازار حمل و نقل کالا و مسافر به منطقه قفقاز و ترکیه می شود.
احداث پروژه بزرگ و مهم آزادراه تبریز- بازرگان یکی از وعده‌های رئیس جمهور سابق در سفر به آذربایجان شرقی بود.
اردیبهشت ماه سال ۹۴ بود که در سفر هیئت دولت به آذربایجان شرقی دستور احداث پروژه ای حیاتی برای توسعه شمال غرب کشور و احیای مسیر تاریخی جاده ابریشم توسط رئیس جمهور داده شد و پروژه آزادراه تبریز- مرند-بازرگان کلید خورد تا نخستین پروژه مشترک آزادراهی میان ایران و ترکیه در این محور ساخته شود.
طبق وعده دولتمردان برآورد اولیه برای اتمام این طرح ۵ سال اعلام‌شده بود که با گذشت نزدیک ۷ سال اتمام نیافته است. این همان پروژه‌ای است که سال‌هاست به امید تزریق بودجه به انتظار نشسته اما هم‌چنان با کمبود اعتبارات لازم، دست و پنجه نرم می‌کند.
تبریز-بازرگان؛ مسیر اصلی ترانزیتی با ترکیه، اتحادیه اروپا و قفقاز
توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای و ارتباطی آذربایجان‌شرقی به عنوان بستر دستیابی ایران به منطقه قفقاز و ترکیه از اولویت های دولت سیزدهم برای توسعه زیرساخت های جاده ای و ارتباطی کشور و آذربایجان شرقی بوده که برای تحقق آن ۲ هزار و ۳۸۳ میلیارد تومان اعتبار تصویب شده که با بهره برداری کامل از آزادراه تهران – بازرگان، راه دسترسی از پایتخت کشورمان به مرز ترکیه به طول حدود ۹۰۰ کیلومتری به شکل آزادراه فراهم می شود.
به گفته کارشناسان اقتصادی، مسیر تبریز – بازرگان، مسیر اصلی ترانزیت کالا و مسافر با کشور ترکیه، اتحادیه اروپا و منطقه قفقاز است که سالانه بیش از ۱۵ میلیون تن بار و ۱۰ میلیون مسافر از طریق آن جابجا می‌شوند.
آزاد راه ترانزیتی ایران – ترکیه ۷ سال در راه است!
وضعیت پروژه آزادراه تبریز- بازرگان به طول ۲۵۳ کیلومتر که قرار است حلقه ای از پازل مسیر فراملی و بین المللی بزرگراه آسیایی باشد در هاله ای از ابهام قرار دارد.
بخشی از این پروژه از مسیر تبریز تا صوفیان که خیلی ها اظهار می داشتند حالش خوب و سازش به کوک هست و اعتبارات سفر رئیس جمهوری دارد و غیره، از پروژه های راهی آذربایجان شرقی محسوب می شود، ما هم خواستیم بر حسب وظیفه خبرنگاری سراغی از این حال خوبه استانمان بگیریم و جویای احوالش باشیم و رفتیم سراغ مجری این پروژه در استان که به ما گفت: این پروژه جزئ طرحهای سر لیست سفرهای استانی و مورد توجه هیات دولت می باشد و قرار بود با اعتبار ۷.۵هزار میلیارد ریالی اختصاصی از اعتبارات سفر ریاست جمهور به آذربایجان شرقی، ۳۳ کیلومتر از این مسیر تا پایان فصل کاری ۱۴۰۲ به اتمام برسد و متاسفانه قسمت بعدی یعنی مرند- بازرگان، به دلیل عدم رغبت بخش خصوصی به سرمایه گذاری در ساخت آزادراه، اجرایی نشده است.
ناصر بصیری افزود: اعتبار اختصاصی یاد شده در زمان وعده داده شده و بصورت کامل تخصیص داده نشد و باعث تاخیر در بهره برداری از محدوده پیش بینی شده در مصوبات سفر گردید و لذا با برنامه ریزی جدید و تغییرات، طول محدوده پیش بینی شده برای بهره برداری از ۳۳ کیلومتر به ۲۴ کیلومتر و بصورت یکطرفه تغییر پیدا کرد که این محدوده در صورت تخصیص کسری اعتبار سهم دولت قبل از پایان تابستان، تا پایان سالجاری قابل بهره برداری خواهد بود.
وی اضافه کرد: بهره برداری مابقی مسیر فوق یعنی مسیر رفت محدوده ۲۴ کیلومتری ( از کیلومتر ۱۳ تا ۳۷ پروژه) و همچنین در ادامه آن ۹ کیلومتر دیگر بصورت رفت و برگشت، در صورت تامین اعتبار لازم و به موقع، برای سال ۱۴۰۳ برنامه ریزی شده است.
بصیری با اشاره به اینکه این پروژه به صورت مشارکت بخش دولتی و خصوصی تعریف شده تاکید کرد: در این قرارداد مشارکتی سهم هر دو بخش ۵۰درصد تعیین شده و اعتبار ۷.۵ هزار میلیارد ریالی تعریف شده در مصوبه سفر به عنوان سهم دولت، شامل تزریق نقدینگی و اختصاص قیر طی سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به پروژه بود که تاکنون نزدیک به ۶۰درصد آن محقق شده و دولت سهم خود را بطور کامل تامین نکرد و از سهم سرمایه گذار بخش خصوصی تا به امروز حدودا ۵۵درصد به این طرح تزریق شده که فرآتر از سهم خود آورده برای پروژه داشته و اگر کارکردهای جدید به این آمار اضافه شود مطمئنا سهم بخش خصوصی بیشتر از این درصد خواهد بود.
بصیری یادآور شد: آورده بخش خصوصی در اوایل شروع عملیات بسیار ایده آل و قابل ملاحظه بود اما به جهت کمبود منابع مالی که در دولت وجود دارد و به تبع قطره چکانی شدن اختصاص اعتبار از سوی دولت، ترازوی انگیزه و تمایل طرف دیگر این معادله را سبکتر کرد و در نتیجه حتی در مقطعی از کار اظهار تمایل به انصراف از مشارکت را در وی بیشتر کرد.
مجری طرح های آزادراهی شمال غرب کشوراما خبر خوش فعال شدن کارگاه این پروژه از دو ماه قبل را داد و اظهار داشت: با سرعت گرفتن تخصیص اعتبارات متعهد شده از سوی دولت، خوشبختانه سرمایه گذار نیز دوباره برای عملیاتی شدن مراحل اجرایی پروژه راغب شده و از ۲ ماه قبل شاهد شروع دوباره کار هستیم.
وی در پاسخ به خبرنگار ما مبنی بر کافی بودن اعتبار ۷٫۵ هزار میلیارد ریالی برای اتمام این بخش از این پروژه گفت: اعتبار مورد نیاز سهم دولت برای تکمیل ۳۳ کیلومتر با توجه به تورم سنگین که اتفاق افتاد و همچنین به تعویق افتادن کار، از دو برابر مبلغ فوق فراتر رفته است.
بصیری خاطر نشان کرد: اگر اعتبارات به موقع به پروژه تزریق می شد و زمان مقرر عملیات اجرایی آن اتفاق می افتاد مطمئنا با همان اعتبار می شد کار را به خط پایان رساند اما به دلیل زمان بر بودن تحقق تخصیص اعتبارات پیش بینی شده اجرایی شدن و پیشرفت پروژه نیز به کندی انجام می شود و در نتیجه اعتبار پیش بینی شده جوابگو نخواهد بود.
این فعال حوزه راه کشور شرط مهم موفقیت پروژه های عمرانی را تامین اعتبار به موقع و لازم دانست واظهار داشت: محدودیت فصل کاری در استان آذربایجان شرقی، اهمیت این اصل را دوچندان می کند.
آنچه در این بین ضروری به نظر می رسد و می تواند به محقق شدن وعده‌های مسئولان ارشد نظام در سفرهایشان به تبریز کمک شایانی نماید آستین همت سکانداران استانی می باشد چرا که تلاش برای جذب اعتبارات اختصاصی رکن اصلی تکمیل کننده گره مفقوده این پازل در هم تنیده است و امیدواریم هرچه سریعتر این آستین همت بیشتر و بیشتر بالا رود.
ثبت دیدگاه